Pięć mitów związanych ze znakami towarowymi

W tym wpisie przedstawię pięć mitów, z którymi najczęściej spotykam się w mojej pracy zawodowej w kontakcie z klientami, których ogromna większość to przedsiębiorcy.

Wielu przedsiębiorców traktuje znak towarowy jako coś zbędnego, mylnie sądząc, że wystarczy samo zarejestrowanie działalności gospodarczej, aby podlegać ochronie. Owszem, pewien minimalny poziom ochrony występuje w takim przypadku, jednak nie jest to pełna ochrona marki.

Rejestracja JDG czy np. spółki z o.o. daje ochronę wyłącznie w zakresie zarobkowego używania danego oznaczenia, i to jedynie temu podmiotowi, który zaczął się tym oznaczeniem posługiwać się jako pierwszy. Można wszakże uzyskać dodatkową ochronę z tytułu praw autorskich, jeżeli np. logo firmy zostanie uznane za utwór, jednak nadal nie jest to taki poziom ochrony, jak w przypadku zastrzeżenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym RP — występują tu kolosalne różnice na wielu płaszczyznach, takich jak obszar i okres obowiązywania ochrony, dziedziczenie ochrony, możliwości dochodzenia praw z tytułu nieuczciwej konkurencji, itp. 

Monopol ten ogranicza się wyłącznie do klas towarów i usług, które podaliśmy w zgłoszeniu o udzielenie prawa ochronnego. Innymi słowy:, nie ma przeszkód do tego, aby powstała firma o takiej samej nazwie, ale działająca w innej branży — odbiorcy z pewnością nie pomylą danej marki działającej w branży motoryzacyjnej, z marką zajmującą się sprzedażą drukarek laserowych.

Zastrzeżenie znaku towarowego często mylone jest z poczuciem absolutnej pewności, że nikt nie posłuży się daną marką po jej zastrzeżeniu na określonym terytorium. Warto zdawać sobie sprawę, że w niektórych sytuacjach egzekucja tego prawa może być po prostu niemożliwa i dotyczy to w takim samym stopniu wszystkich, zarówno mikro przedsiębiorców, jak i ogromnych korporacji. Bo jak miałoby wyglądać egzekwowanie takiego prawa od kramarza np. w Kairze, który sprzedaje pod marką Adidas własnoręcznie produkowaną odzież? Abstrahując już od tego, czy firma Adidas dowiedziałaby się o takim kramarzu, który sprzedaje kilka lub kilkanaście sztuk odzieży, to postawienie kogoś takiego przed jakimkolwiek organem sądowym mogłoby nie być warte czasu i pieniędzy.

Naturalnie w tym momencie może się pojawić się pytanie o sens zastrzeżenia znaku towarowego — do opisanej tu sytuacji należy jednak podejść z pewną rezerwą, ponieważ po pierwsze, w przypadku firmy Adidas kramarz z Kairu nie jest realnym zagrożeniem biznesowym, po drugie, zaś prawo ochronne uzyskujemy przede wszystkim po to, aby to nam nie zarzucono, że kopiujemy czyjeś rozwiązanie.  

W tym stwierdzeniu jest część prawdy, jednak nie zawsze tak będzie. Zastrzeżenie logo nie będzie chroniło, chociażby nazwy, która nie ma zdolności odróżniającej (np. „premium” — nazwa oznaczająca bardzo wysoki standard). Ponadto, zastrzegając logo, nie chronimy nazwy opisowej (tj. takiej, gdzie odbiorca może bez problemu odgadnąć rodzaj świadczonych usług czy sprzedawane towary — np. Centrum Rowerowe), a także rodzajowej (powstaje w wyniku spopularyzowania się nazwy, która na początku była fantazyjna — np. cukierki krówki).

Ten mit wziął się prawdopodobnie stąd, że kiedyś rzeczywiście tak było — do czasu wejścia w życie Ustawy z dnia 30 czerwca 2000 roku r. — Prawo własności przemysłowej, znaki towarowe mogli rejestrować jedynie przedsiębiorcy, i to jedynie w stosunku do towarów/usług, które sami sprzedawali/świadczyli. W dzisiejszym stanie prawnym bez problemu można zastrzec znak towarowy np. na osobę fizyczną, co daje wiele korzyści.