Stosowanie czynów nieuczciwej konkurencji, o których mowa w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest zabronione. Prawodawca przewidział dwojaką odpowiedzialność za łamanie przepisów prawa; odpowiedzialność cywilną oraz odpowiedzialność karną.
Odpowiedzialność cywilna
Przez odpowiedzialność cywilną należy rozumieć, możliwość wystąpienia przed sądem z powództwem cywilnym przeciwko osobie/podmiotowi stosującemu czyny niedozwolone, z żądaniem konkretnego zachowania w tym zadośćuczynienia finansowego za doznane szkody.
W ramach odpowiedzialności cywilnej, w przypadku dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać przed sądem:
- Zaniechania niedozwolonych działań przez przedsiębiorcę dopuszczającego się czynu nieuczciwej konkurencji;
- Usunięcia skutków niedozwolonych działań;
- Złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, często w formie oświadczenia publicznego;
- Naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych, a więc domagania się zadośćuczynienia finansowego;
- Wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
- Zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.
Na wniosek przedsiębiorcy, którego interes został naruszony sąd, może orzec również o wyrobach, ich opakowaniach, materiałach reklamowych i innych przedmiotach bezpośrednio związanych z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji. W szczególności sąd może orzec ich zniszczenie lub zaliczenie na poczet odszkodowania.
Co istotne ciężar dowodu prawdziwości oznaczeń lub informacji umieszczanych na towarach albo ich opakowaniach lub wypowiedzi zawartych w reklamie spoczywa zawsze na osobie, której zarzuca się czyn nieuczciwej konkurencji związany z wprowadzeniem w błąd. Oznacza to, że w przypadku stosowania czynów nieuczciwej konkurencji będziemy zmuszeni dowieść przed sądem swojej niewinności.
Roszczenia z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat. Bieg przedawnienia rozpoczyna się oddzielnie co do każdego naruszenia.
Odpowiedzialność karna
Poza wspomnianą powyżej odpowiedzialnością cywilną prawodawca przewidział również odpowiedzialność karną, oznacza to, że poza możliwością, żądania konkretnego zachowania lub dochodzenia roszczeń finansowych w ramach zadość uczynienia, w przypadku stwierdzenia przez sąd stosowania czynów niedozwolonych możliwe jest wymierzenie kary w oparciu o kodeks karny. Prawodawca przewiduje odpowiedzialność karną dla określonych czynów nieuczciwej konkurencji tj.:
- W przypadku dokonywania kopii zewnętrznej postaci produktu lub wprowadza do obrotu produktu skopiowanego, stwarzając tym możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu, wyrządzając tym samym poważną szkodę przedsiębiorcy, podmiot lub osoba dopuszczająca się czynu nieuczciwej konkurencji podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
- Za organizowanie systemu sprzedaży lawinowej lub kierowania takim systemem grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
- W przypadku oznaczania lub wbrew obowiązkowi nie oznaczania towarów albo usług, co wprowadza klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów lub usług albo nie informując przy tym o ryzyku, jakie wiąże się z korzystaniem z nich, i narażając w ten sposób klientów na szkodę, grozi kara aresztu albo grzywny.
- Karze aresztu lub grzywny podlega również ten, kto dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy lub sprzedaży, polegającej na przyznaniu wszystkim lub niektórym nabywcom premii w postaci towarów lub usług odmiennych od tych stanowiących przedmiot sprzedaży.
- Analogiczna kara (aresztu bądź grzywny) dotyczy osób, które rozpowszechniają nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorstwa, w celu szkodzenia przedsiębiorcy.
- Tej samej karze podlega, kto, w celu przysporzenia korzyści majątkowej lub osobistej sobie, swojemu przedsiębiorstwu lub osobom trzecim, rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o swoim przedsiębiorstwie lub przedsiębiorcy, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorcy lub przedsiębiorstwa.
Ściganie przewidzianych w ustawie przestępstw następuje na wniosek pokrzywdzonego, a wykroczeń na żądanie pokrzywdzonego.
Jakub Szajdziński
Specjalizuję się w pomocy prawnej na rzecz przedsiębiorstw z sektora nowych technologii, IT, e-commerce, web&mobile, a także obsłudze spółek prawa handlowego.
