Nieuczciwa konkurencja w biznesie

Walka z nieuczciwą konkurencją to nasz stały cel. Informacje o podszywaniu się pod marki i oszustwach docierają do nas kilka razy w miesiącu.

W myśl ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji to działania sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami zagrażające lub naruszające interes innego przedsiębiorcy bądź klienta. Ustawa jako czyny nieuczciwej konkurencji wymienia m.in.:  

Ta obszerna definicja wyczerpuje praktycznie w sposób kompletny możliwe działania zagrażające uczciwej konkurencji w obrocie gospodarczym. Katalog podmiotów do których zastosowanie będą miały zapisy ustawy jest wyjątkowo szeroki ponieważ dotyczy wszystkich przedsiębiorstw niezależnie od ich formy prawnej czy profilu prowadzonej działalności.  

Niewłaściwe oznaczenie przedsiębiorstwa to czyn nieuczciwej konkurencji polegający na posługiwaniu się nazwą, skrótem literowym, logotypem, hasłem reklamowym czy też innym symbolem mogącym służyć wyróżnianiu działalności gospodarczej w znaczeniu przedmiotowym, które to oznaczenie było wcześniej używane zgodnie z prawem przez innego przedsiębiorcę. Oznacza to, że przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji zakazują stosowania nazw analogicznych do tych obecnie używanych. Dodatkowo zakaz ten może mieć zastosowanie do nazw dość zbliżonych językowo lub fonetycznie, mimo iż nie są one identyczne z nazwami dotychczas używanymi. Powyższe może mieć zastosowanie nie tylko do określeń słownych ale również logotypów i ich wyglądu, który nie powinien wprowadzać w błąd, a co za tym idzie przypominać logotypów innych istniejących już marek. W przypadku oznaczeń nazwiskiem, które wcześniej było używane przez inne przedsiębiorstwo, należy dołożyć wszelkich starań mających na celu oznaczenie przedsiębiorstwa w taki sposób aby je spersonalizować. W przypadku stosowania przez konkurencję  oznaczeń przedsiębiorstw mogących wprowadzać klientów w błąd, powołując się na zapis ustawy, możliwym jest uzyskanie przed sądem orzeczenia nakazującego przedsiębiorcy łamiącemu przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji podjęcie stosownych kroków mających na celu zapobieżenie możliwym pomyłkom, polegającym przede wszystkim na zmianie oznaczenia lub posługiwaniu się nim w określony sposób pozwalający odróżnić jego przedsiębiorstwo od innych już istniejących. 

Czynem nieuczciwej konkurencji jest oznaczanie towarów lub usług fałszywym lub oszukańczym oznaczeniem geograficznym wskazującym bezpośrednio albo pośrednio na kraj, region lub miejscowość ich pochodzenia. Podobnie do czynu nieuczciwej konkurencji kwalifikowane jest działanie polegające na niewłaściwym lub oszukańczym oznaczeniu wykorzystywanym w działalności handlowej, reklamie, listach handlowych, rachunkach lub innych dokumentach. Zapis dotyczący zakazu stosowania fałszywych oznaczeń geograficznych będzie miał również zastosowanie w przypadku wykorzystywania nazwy regionu lub miejscowości, które korzystają z ochrony prawnej. Zastosowanie ochrony regionu pochodzenia dotyczy również sytuacji kiedy w nazwie dodane zostanie określenie „rodzaj”, „typ”, „metoda” lub inne im równoznaczne.  

Poza wprowadzającym w błąd oznaczeniem, za czyn nieuczciwej konkurencji uznaje się również takie oznaczenie towarów lub usług, które nie będzie odpowiadało rzeczywistej ilości, jakości składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub informacji dotyczących ryzyka związanego z używaniem towaru lub korzystaniem z usługi. Należy pamiętać, że informacje o których mowa powyżej, muszą znajdować się na produkcie lub na jego opakowaniu w języku polskim. Jedyną możliwością wyłączająca zmieszczenie takowych informacji w przypadku opakowań, jest niemożność jego zastosowania ze względów technicznych.  

W tym miejscu podkreślić należy, że obowiązek związany z właściwym oznaczeniem towaru spoczywa zawsze na podmiocie, który wprowadza towar lub usługę na rynek polski. 

Czynem nieuczciwej konkurencji jest naśladowanie gotowego produktu, polegające na kopiowaniu jego zewnętrznej postaci w taki sposób, że może to wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu. Dotyczy to zarówno samego produktu jak i jego opakowania. W takim przypadku mimo, że nazwa przedsiębiorstwa i logotyp mogą być inne niż przedsiębiorstwa odpowiedzialnego za produkt, wprowadzanie produktu o identycznych cechach zewnętrznych lub opakowania produktu o analogicznych właściwościach może być postrzegane w myśl przepisów ustawy jako czyn nieuczciwej konkurencji. Nie wypełnia znamion czynu nieuczciwej konkurencji naśladowanie cech funkcjonalnych produktu, w szczególności budowy, konstrukcji i formy zapewniającej jego użyteczność. Jeżeli naśladowanie wspomnianych cech funkcjonalnych gotowego produktu wymaga uwzględnienia jego charakterystycznej formy, co ostatecznie może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu, podmiot odpowiedzialny za wprowadzenie produktu na rynek zobowiązany odpowiednio oznaczyć produkt. 

Kolejnym działaniem noszącym znamiona czynu nieuczciwej konkurencji jest rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości o swoim lub innym przedsiębiorcy albo jego przedsiębiorstwie, w celu przysporzenia korzyści lub wyrządzenia szkody. Nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd informacje, to w szczególności: 

Biorąc pod uwagę powyższe, do czynów nieuczciwej konkurencji można doprowadzić przez niewłaściwe określenie swojego przedsiębiorstwa w reklamie bądź ofercie skierowanej do swoich klientów np. po przez nie prowadzenie przypisywanej sobie działalności (produkcja zamiast dystrybucji), czy też brak oznaczenia formy prawnej prowadzonej działalności (jednoosobowa działalność, spółka jawna, spółka z o.o.). Podobny charakter może mieć  zapewnianie o najkorzystniejszej cenie lub wskazywanie cen mniej korzystnych wśród konkurencji. Przez rozpowszechnianie wiadomości nieprawdziwych ustawodawca rozumie również: 

Czynem nieuczciwej konkurencji jest utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku. Ustawodawca jako działania tego typu wskazuje w szczególności na: 

Czyny nieuczciwej konkurencji dotyczące utrudniania dostępu do rynku zostały skodyfikowane w dużej mierze z myślą o ochronie małych przedsiębiorców w relacjach z udziałem największych siedzi sprzedaży detalicznej, sklepów wielkopowierzchniowych oraz dyskontów, o czym mowa wprost w ust 3 i 4 art. 15 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Nie ulega jednak wątpliwości, że z utrudnianiem dostępu do rynku możemy mieć również do czynienia w relacjach zachodzących między sklepami internetowymi dlatego uregulowania o których mowa w ustawie mogą mieć również zastosowanie do wspomnianych.  

Biorąc pod uwagę specyfikę niektórych branż lub sytuacje wyjątkowe, ustawodawca przewidział przesłanki, które wyłączają działania przedsiębiorców z zakresu czynu niedozwolonego. Nie zawsze więc oferowanie produktów po niższych cenach będzie jednoznaczne z działaniem bezprawnym. W myśl przepisów nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji sprzedaż, jeżeli jest dokonywana w ramach: 

Prawodawca w bardzo skrupulatny sposób określił czyny nieuczciwej konkurencji z jakimi można mieć do czynienia podczas stosowania reklamy. W ustawie mowa m.in. o: 

W dość precyzyjny sposób została również uregulowana kwestia reklamy porównawczej, co z perspektywy biznesu internetowego i funkcjonowania chociażby porównywarek cen może odgrywać szczególne znaczenie. W myśl przepisów ustawy reklama umożliwiająca bezpośrednio lub pośrednio rozpoznanie konkurenta albo towarów lub usług oferowanych przez konkurenta, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami. Ponieważ określenie „dobre obyczaje” może być interpretowane w różny sposób, ustawodawca precyzuje, że reklama porównawcza nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, jeżeli łącznie spełnia następujące warunki: 

nie jest reklamą wprowadzającą w błąd; 

Dodatkowo reklama porównawcza związana z ofertą specjalną dotyczącą np. promocji, w zależności od jej warunków, jasno i jednoznacznie powinna wskazywać datę wygaśnięcia tej oferty lub zawierać informację, że oferta jest ważna do czasu wyczerpania zapasu towarów bądź zaprzestania wykonywania usług, a jeżeli oferta specjalna jeszcze nie obowiązuje, powinna wskazywać również datę, od której specjalna cena lub inne szczególne warunki oferty będą obowiązywały.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest sprzedaż konsumentom towarów lub usług połączona z przyznaniem wszystkim nieodpłatnej premii, w postaci towarów lub usług odmiennych od stanowiących przedmiot sprzedaży. Oznacza to, że przedsiębiorca nie może ograniczać konkurencji, poprzez nakłanianie do dokonywania zakupów wyłącznie od niego w zamian za udzielanie specjalnych premii. Wyłączeniem w tym przypadku są premie i usługi, które stanowią towary lub usługi o niewielkiej wartości lub próbki towaru, a także wygrane w loteriach promocyjnych, organizowanych na podstawie przepisów o grach hazardowych, lub konkursach, których wynik nie zależy od przypadku. 

Czynem nieuczciwej konkurencji jest organizowanie systemu sprzedaży lawinowej, a więc takiej która polega na proponowaniu nabywania towarów lub usług poprzez składanie nabywcom tych towarów lub usług obietnicy uzyskania korzyści materialnych w zamian za nakłonienie innych osób do dokonania takich samych transakcji, które to osoby uzyskałyby podobne korzyści materialne wskutek nakłonienia kolejnych osób do udziału w systemie. W tym przypadku ustawodawca również dokonał wyłączenia i tak nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji organizowanie systemu sprzedaży, jeśli spełnione zostaną określone warunki, tj.: