Współpraca w modelu B2B (business-to-business) od lat stanowi fundament elastyczności polskiego rynku. Jednak w 2026 roku wchodzą w życie przepisy, które gruntownie zmienią zasady gry. Projektowane zmiany, wynikające z zobowiązań Polski w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO), mają na celu ukrócenie praktyki tzw. fikcyjnego samozatrudnienia. Czas na przygotowanie jest teraz – ignorowanie nadchodzących regulacji może narazić Twoją firmę na poważne konsekwencje.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Co dokładnie zmieni się w przepisach dotyczących umów B2B od 2026 roku?
- Dlaczego rząd zaostrza kurs w walce z fikcyjnym samozatrudnieniem?
- Jakie nowe, potężne uprawnienia otrzyma Państwowa Inspekcja Pracy (PIP)?
- Jakie ryzyka niosą za sobą nowe przepisy dla przedsiębiorców korzystających z umów B2B?
- Dlaczego warto już teraz przeanalizować i dostosować umowy w swojej firmie?
Dlaczego zmiany są nieuniknione? Cel: walka z "udawanym" samozatrudnieniem
Głównym motorem zmian jest potrzeba skuteczniejszego egzekwowania przepisów Kodeksu pracy. Wiele umów B2B, choć formalnie jest umowami między dwoma przedsiębiorcami, w praktyce nosi znamiona stosunku pracy. Mówimy tu o sytuacjach, w których samozatrudniony:
- wykonuje zadania w miejscu i czasie wyznaczonym przez zleceniodawcę.
- Działa pod stałym kierownictwem i nadzorem.
- Nie ponosi realnego ryzyka gospodarczego związanego ze swoją działalnością.
Dotychczasowe narzędzia, jakimi dysponowała Państwowa Inspekcja Pracy, okazały się niewystarczające. Procesy sądowe o ustalenie istnienia stosunku pracy były długotrwałe i skomplikowane. Teraz ma się to zmienić.
Nowa broń w rękach PIP – co to oznacza dla Twojej firmy?
Projekt ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy zakłada przyznanie inspektorom znacznie szerszych kompetencji. Choć szczegóły wciąż są przedmiotem prac legislacyjnych, kierunek jest jasny: PIP będzie mogła szybciej i skuteczniej weryfikować, czy dana umowa B2B nie jest w rzeczywistości ukrytą umową o pracę. W skrócie, zamiast pozywać przedsiębiorcę, PIP będzie jednostronnie decydować o uznaniu B2B za stosunek pracy i to po stronie przedsiębiorcy będzie konieczne wykazanie przed sądem, że PIP się mylił.
To z kolei rodzi konkretne ryzyka dla przedsiębiorców:
- Ryzyko przekwalifikowania umowy: inspektor będzie mógł wszcząć postępowanie administracyjne (a nie, złożyć powództwo przed sądem, jak dotychczas) zmierzające do uznania umowy B2B za umowę o pracę.
- Konsekwencje finansowe: uznanie istnienia stosunku pracy wiąże się z obowiązkiem zapłaty zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wraz z odsetkami i to PIP zadecyduje jakiego okresu a to dotyczyć.
- Dodatkowe zobowiązania: konieczność uregulowania kwestii zaległych urlopów, nadgodzin i innych świadczeń pracowniczych.
Nie czekaj na ostatnią chwilę
Zmiany wchodzą w życie 1 stycznia 2026 roku, ale to nie znaczy, że można zwlekać z działaniem. Proces analizy i ewentualnej renegocjacji umów B2B wymaga czasu i staranności. Działając z wyprzedzeniem, nie tylko minimalizujesz ryzyko prawne i finansowe, ale także budujesz wizerunek odpowiedzialnego i transparentnego partnera biznesowego.
Potrzebujesz wsparcia w analizie umów B2B w Twojej firmie?
Skontaktuj się z nami, aby zapewnić sobie spokój i bezpieczeństwo prawne w obliczu nadchodzących zmian. Przeczytaj więcej o tym jak pomagamy zabezpieczyć branżę IT tworząc i opiniując umowy, a także jak pomagamy uregulować kwestie IP dbając o właściwe uregulowanie majątkowych praw autorskich.
Napisz do nas na adres biuro@ensiskancelaria.com lub zadzwoń +48 519 56 36 26. Możesz też skorzystać z formularza szybkiego kontaktu, dostępnego poniżej.
FAQ - Pytania i Odpowiedzi
Czy zmiany oznaczają koniec umów B2B w Polsce?
Nie. Zmiany nie mają na celu likwidacji samozatrudnienia, a jedynie wyeliminowanie sytuacji, w których umowy B2B są wykorzystywane do omijania przepisów prawa pracy. Prawidłowo skonstruowana, partnerska współpraca B2B nadal będzie w pełni legalna.
Kogo dotkną nowe przepisy?
Zmiany dotkną zarówno firmy zlecające zadania w ramach B2B, jak i samozatrudnionych, zwłaszcza tych, którzy współpracują głównie z jednym kontrahentem, często byłym pracodawcą.
Czy mogę samodzielnie ocenić ryzyko w moich umowach?
Można spróbować, ale granica między prawidłową umową B2B a stosunkiem pracy bywa bardzo cienka. Ryzyko błędnej interpretacji jest wysokie, dlatego zalecamy konsultację z kancelarią prawną specjalizującą się w tym obszarze.
W jak zmieni się sposób oceny umów przez PIP w 2026 r.
PIP będzie mogła szybciej i skuteczniej weryfikować, czy dana umowa B2B nie jest w rzeczywistości ukrytą umową o pracę. Zamiast pozywać przedsiębiorcę, PIP będzie jednostronnie decydować o uznaniu B2B za stosunek pracy i to po stronie przedsiębiorcy, będzie konieczne wykazanie przed sądem, że PIP się mylił.
Jakub Szajdziński
Specjalizuję się w pomocy prawnej na rzecz przedsiębiorstw z sektora nowych technologii, IT, e-commerce, web&mobile, a także obsłudze spółek prawa handlowego.
