Na to pytanie coraz częściej przychodzi odpowiadać mi tym osobom, które rozpoczynają swoją przygodę w biznesie związanym z turystyką. Przed takim dylematem stają osoby tworzące oprogramowanie, serwisy i portale internetowe, a także aplikacje webowe i mobilne ułatwiające organizowanie wakacji. Przed takim pytaniem stają również osoby, które pomagają zorganizować wymarzony urlop swoich klientów czy też np. organizują warsztaty rozwoju osobistego w najbardziej odległych zakątkach dalekiego wschodu.
Do 2017 roku przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych nie był zdefiniowany ustawowo, co miało wpływ na działalność tego typu osób i często prowadziło do sporów związanych z odpowiedzialnością za świadczone w ten sposób usługi. Z wejściem w życie ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych zmienił się w Polsce stan prawny, a także statut tego typu przedsiębiorców.
Jak pokazuje doświadczenie, mimo skodyfikowania tego zagadnienia, osoby rozpoczynające działalność w branży turystycznej, cały czas mają problem z jasnym zdefiniowaniem swojego miejsca w tej dziedzinie gospodarki.
W pierwszej części wyjaśnię, w jaki sposób prawidłowo identyfikować przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych. Następnie w formie diagramu przedstawię 4 kroki, których przejście pozwoli wyjaśnić całe zagadnienie.
Jak prawidłowo zidentyfikować przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych?
Mimo że ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych obowiązuje od 2017 r, nadal podczas realizacji zleceń naszych Klientów spotykamy się z problemem prawidłowej identyfikacji formy prowadzonej działalności przez przedsiębiorcę turystycznego. W związku z tym przygotowałem opracowanie zawierające zbiór najważniejszych informacji, które z pewnością ułatwią odpowiednie zdefiniowanie prowadzonej działalności.
W pierwszej kolejności koniecznym jest zapoznanie się z definicjami ustawowymi:
- przedsiębiorca turystyczny – organizator turystyki, przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych, agent turystyczny lub dostawca usług turystycznych, będący przedsiębiorcą w rozumieniu art. 431 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny albo prowadzący działalność odpłatną;
- punkt sprzedaży – ruchome lub stałe miejsce prowadzenia sprzedaży imprez turystycznych lub powiązanych usług turystycznych, jak również strony internetowe sprzedaży lub podobne punkty sprzedaży online, z uwzględnieniem przypadków, gdy internetowe strony sprzedaży lub punkty sprzedaży online przedstawiane są podróżnym jako jeden punkt obsługi, w tym usługa dostępna telefonicznie;
- usługa turystyczna – odpowiednio:
- przewóz pasażerów,
- zakwaterowanie w celach innych niż pobytowe, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów,
- wynajem pojazdów samochodowych lub innych pojazdów silnikowych,
- inną usługę świadczoną podróżnym, która nie stanowi integralnej części usług wskazanych powyżej;
- powiązane usługi turystyczne – niestanowiące imprezy turystycznej połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych nabytych na potrzeby tej samej podróży lub wakacji, objęte odrębnymi umowami z dostawcami poszczególnych usług turystycznych (…).
Na potrzeby tego wpisu skoncentruję się na definicji dot. powiązanych usług turystycznych.
Powiązane usługi turystyczne są to innymi słowy usługi nabywane od różnych przedsiębiorców, z którymi zawierane są odrębne umowy. Klasyfikuje się je jako powiązane w sytuacji, gdy jeden przedsiębiorca ułatwia rezerwację kolejnej usługi lub usług świadczonych przez odrębne podmioty.
Zatem, w jaki sposób prawidłowo określić, czy jesteśmy przedsiębiorcą ułatwiającym nabywanie powiązanych usług turystycznych?
Pierwszym krokiem jest weryfikacja, czy usługi, które sprzedajemy noszą znamiona usługi turystycznej.
Jeśli odpowiedź jest twierdząca, to w następnej kolejności sprawdzamy, czy usługi dotyczą tej samej podróży lub wakacji.
Gdy tutaj również odpowiadamy „tak”, to kolejnym krokiem jest weryfikacja, czy usługi kupowane przez podróżnego są objęte odrębnymi umowami z dostawcami poszczególnych usług turystycznych. Kluczowe znaczenie będą miały tutaj umowy stałej współpracy – jeśli takie umowy zostały zawarte (np. z przewoźnikiem lotniczym, podmiotem świadczącym usługi hotelarskie), to wówczas odpowiedź brzmi „nie”. W takiej sytuacji określamy siebie jako organizatora oferującego imprezę turystyczną.
Jeśli zaś umowy są odrębne, zawierane w związku z określonymi potrzebami podróżnego, to weryfikujemy, czy usługi zostały nabyte w ramach jednej wizyty lub kontaktu z jednym punktem sprzedaży (np. w biurze podróży, na stronie internetowej lub za pośrednictwem centrum telefonicznego).
Ostatnim krokiem jest sprawdzenie, czy usługi zostały wybrane i opłacone oddzielnie.
Jeśli na wszystkie powyższe pytania odpowiedzieliśmy twierdząco, oznacza to, że definiujemy siebie jako przedsiębiorcę, który ułatwia nabywanie powiązanych usług turystycznych.
Czy nadal jesteśmy takim przedsiębiorcą w sytuacji, w której podróżny nie korzystał z jednego punktu sprzedaży oraz nie wybierał i nie opłacał usług oddzielnie?
W takiej sytuacji mogą pojawić się uzasadnione wątpliwości. Należy wówczas sprawdzić, czy do sprzedaży usług doszło w sposób ukierunkowany od innego przedsiębiorcy turystycznego, w zakresie co najmniej jednej dodatkowej usługi turystycznej, jeżeli umowa z tym przedsiębiorcą turystycznym została zawarta najpóźniej 24 godziny po potwierdzeniu rezerwacji pierwszej usługi turystycznej.
Jeśli odpowiedź brzmi ”tak”, to nadal możemy określić siebie jako przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych.
Pamiętajmy także, iż do utworzenia powiązanych usług turystycznych nie dochodzi przypadkowo. Powstają one w ramach konkretnej działalności, która zakłada w swoim modelu biznesowym możliwość powstania usług tego rodzaju.
Czy usługi, których nabycie oferuję, są usługami turystycznymi?
Krok 1 – odpowiedz na pytanie, czy usługi, których nabycie ułatwiasz, to faktycznie usługi turystyczne. Usługą turystyczną jest:
- przewóz pasażerów,
- zakwaterowanie w celach innych niż pobytowe, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów,
- wynajem pojazdów samochodowych lub innych pojazdów silnikowych,
- inną usługę świadczoną podróżnym, która nie stanowi integralnej części usług wskazanych powyżej.
Jeżeli odpowiedź brzmi NIE – nie podlegasz pod przepisy Ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.
Jeżeli odpowiedź brzmi TAK – przejdź do kroku 2
Krok 2 – odpowiedź na pytanie czy usługi turystyczne, których nabycie oferuję, dotyczą tej samej podróży lub tych samych wakacji?
Zgodnie z ustawową przesłanką, usługi turystyczne (przynajmniej 2) muszą być nabyte przez Klienta na potrzeby tej samej podróży lub tych samych wakacji.
Przykład:
- klient kupuje bilet lotniczy do Hiszpanii wraz z noclegiem w Barcelonie i biletem na mecz FC Barcelona – Real Madryt,
- klient kupuje noclegi na Malcie wraz z wypożyczeniem auta na czas pobytu,
- klient kupuje zakwaterowanie w Indiach wraz z kursem jogi w czasie pobytu.
Jeżeli odpowiedź brzmi NIE – najprawdopodobniej oferujesz nabycie wyłącznie jednej usługi na daną podróż lub wakacje. W takim przypadku na pewno nie będziesz PUNPUT, natomiast podlegasz pod przepisy Ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych – najlepiej skontaktuj się z nami, a pomożemy przygotować potrzebne dokumenty.
Jeżeli odpowiedź brzmi TAK – przejdź do kroku 3
Czy usługi turystyczne nabywane przez klienta objęte są odrębnymi umowami z każdym z dostawców usług turystycznych?
Krok 3 – Jeżeli dotarłeś do tego pytania, to najprawdopodobniej w tym momencie rozstrzygnie się, czy jesteś Przedsiębiorcą Ułatwiającym Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych, czy Organizatorem turystyki. Klient zawierając umowę z biurem podróży na daną podróż/wakacje, nie podpisuje umów oddzielnie z każdym dostawcą usług turystycznych, lecz podpisuje jedną umowę z biurem podróży (które najczęściej jest w takim przypadku Organizatorem turystyki). To po stronie biura podróży leży obowiązek zawarcia umów z dostawcami usług turystycznych.
W przypadku gdy będziesz posiadał statut PUNPUT, klient będzie podpisywał umowę z każdym z dostawców oddzielnie. Innymi słowy, klient oddzielnie podpisze umowę na nocleg (np. z właścicielem apartamentu lub za pośrednictwem Booking.com), oddzielnie kupi bilet lotniczy (np. na stronie linii lotniczych LOT), itd. Klient może też zlecić Tobie te czynności – nie ma to znaczenia, kto „fizycznie” dokonuje zakupu, ważny jest fakt zawierania odrębnych umów. Powiązane usługi turystyczne nie mogą rzecz jasna spełniać przesłanek do uznania ich za imprezę turystyczną (art. 5 ust 1 Ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych).
Jeżeli odpowiedź brzmi NIE – Mamy do czynienia z imprezą turystyczną – prawdopodobnie jesteś organizatorem turystyki. Skontaktuj się z nami, a pomożemy w przygotowaniu potrzebnych dokumentów
Jeżeli odpowiedź brzmi TAK – przejdź do kroku 4
Czy usługi zostały nabyte w ramach jednej wizyty lub jednego kontaktu z jednym punktem sprzedaży oraz czy zostały wybrane i opłacone oddzielnie?
Krok 4 – Odpowiedź na pytanie, czy usługi zostały nabyte w ramach jednej wizyty lub jednego kontaktu z jednym punktem sprzedaży oraz czy zostały wybrane i opłacone oddzielnie będzie twierdząca, jeżeli klient nabył usługi turystyczne podczas jednej wizyty w Twoim biurze, za pomocą Twojego serwisu internetowego, kontaktu mailowego, telefonicznego, itp. Ponadto, drugim obligatoryjnym warunkiem jest wybranie i opłacenie usług turystycznych oddzielnie, tj. odrębnie opłacony np. lot, zakwaterowanie, wynajem auta, itd.
Jeżeli odpowiedź brzmi NIE – Nawet, jeżeli odpowiedziałeś przecząco, musisz jeszcze zweryfikować, co zrobi klient w ciągu 24 godzin od nabycia pierwszej usługi turystycznej – jeżeli w tym czasie podpisze umowę z dostawcą, do którego go skierowałeś, staniesz się PUNPUT.
Jeżeli odpowiedź brzmi TAK – Jesteś Przedsiębiorcą Uławiającym Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych. Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci przygotować dokumenty niezbędne do prowadzenia takiej działalności.
Konrad Cioczek
Specjalizuję się w prawie nowych technologii, prawie e-commerce, ochronie własności intelektualnej oraz prawie podatkowym.
