Estoński CIT, oficjalnie nazywany ryczałtem od dochodów spółek, to innowacyjny model opodatkowania, który od kilku lat zyskuje na popularności wśród spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w Polsce. Jego kluczową cechą jest przesunięcie momentu zapłaty podatku na moment wypłaty zysku ze spółki, co może przynieść znaczące korzyści w zakresie płynności finansowej i możliwości reinwestowania. Czy Twoja Spółka z o.o. może skorzystać z tego rozwiązania? Jakie warunki trzeba spełnić, jakie są rzeczywiste korzyści i na co uważać, decydując się na Estoński CIT? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w tym artykule, bazując na oficjalnych źródłach informacji.
Z poniższego artykułu dowiesz się między innymi:
- Czym dokładnie jest Estoński CIT i jak odróżnia się od standardowego opodatkowania CIT?
- Jakie warunki formalne musi spełnić spółka, aby móc skorzystać z ryczałtu od dochodów spółek?
- Kto nie może przejść na Estoński CIT, mimo spełnienia podstawowych warunków?
- Na czym polega koncepcja "ukrytych zysków" i dlaczego jest kluczowa w Estońskim CIT?
- Jakie konkretne korzyści płyną z wyboru tej formy opodatkowania?
- Jakie potencjalne pułapki i wyzwania wiążą się z Estońskim CIT?
- Jak przebiega procedura przejścia na Estoński CIT i w jakim terminie należy jej dokonać?
- Co dzieje się ze stratami podatkowymi spółki na Estońskim CIT?
- Kiedy spółka może utracić prawo do opodatkowania ryczałtem?
Czym jest Estoński CIT (ryczałt od dochodów spółek) i jak działa?
Estoński CIT to alternatywny w stosunku do klasycznego CIT sposób opodatkowania dochodów spółek kapitałowych (takich jak Spółka z o.o.) oraz niektórych spółek osobowych (spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna). W tym modelu, opodatkowaniu podlegają nie osiągane przez spółkę dochody w ciągu roku podatkowego, ale dochody osiągnięte w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej zostały przeznaczone do podziału między wspólników lub akcjonariuszy albo na pokrycie strat, oraz tzw. "ukryte zyski" i wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.
Oznacza to, że spółka płaci podatek CIT dopiero wtedy, gdy zysk jest wypłacany wspólnikom (np. w formie dywidendy), a także od niektórych innych świadczeń na rzecz wspólników lub wydatków niebiznesowych. Dochód pozostający w spółce i przeznaczany na jej rozwój (inwestycje) nie podlega bieżącemu opodatkowaniu.
Kto może skorzystać z Estońskiego CIT-u? Warunki formalne i wyłączenia.
Nie każda spółka może przejść na Estoński CIT. Należy spełnić szereg ściśle określonych warunków formalnych:
- Forma prawna - opcja Estońskiego CIT jest dostępna dla Spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, Spółek akcyjnych, Prostych spółek akcyjnych, Spółek komandytowych, Spółek komandytowo-akcyjnych
- Struktura własnościowa: udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami tych spółek mogą być wyłącznie osoby fizyczne. Oznacza to, że jeśli w strukturze własnościowej spółki pojawia się inny podmiot (np. inna spółka), spółka ta nie może skorzystać z Estońskiego CIT. Warunek ten dotyczy zarówno bezpośredniego, jak i pośredniego posiadania praw w spółce.
- Limit przychodów: Przychody spółki osiągnięte w poprzednim roku podatkowym nie mogą przekroczyć 50 mln zł powiększonych o kwotę należnego podatku od towarów i usług.
- Wskaźnik pasywnych przychodów: Spółka nie może osiągać więcej niż 50% przychodów z innych źródeł niż z działalności operacyjnej (np. z odsetek, zbycia wierzytelności, praw autorskich, zbycia udziałów lub akcji). Warunek ten dotyczy przychodów z roku poprzedzającego wybór opodatkowania ryczałtem.
- Zatrudnienie: Spółka musi zatrudniać na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, niebędące udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami tej spółki, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym. Ustawa przewiduje okres przejściowy i łagodniejsze warunki wejścia w Estoński CIT dla podmiotów, które nie spełniają tego wymogu od razu, ale zwiększają zatrudnienie. Alternatywnie, warunek zatrudnienia można spełnić, ponosząc miesięcznie wydatki na wynagrodzenia osób fizycznych (niebędących udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami spółki) w wysokości co najmniej trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw i opłacając od tych wynagrodzeń podatek dochodowy oraz składki ZUS.
- Terminowe regulowanie zobowiązań: Spółka nie może posiadać zaległości w podatkach ani w składkach ZUS.
Wyłączenia - Kto nie może przejść na Estoński CIT?
Nawet jeśli spółka spełnia powyższe warunki formalne, nie może skorzystać z Estońskiego CIT, jeśli:
- Prowadzi działalność finansową, leasingową lub zajmuje się międzynarodowym obrotem towarowym w zakresie paliw.
- Została utworzona w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału albo wniosła aportem przedsiębiorstwo lub ZCP (zorganizowaną część przedsiębiorstwa) – w roku przejęcia, podziału lub wniesienia aportu oraz w roku bezpośrednio po nim następującym (tzw. karencja restrukturyzacyjna).
- Jest w stanie likwidacji lub upadłości.
- Posiada zakłady (oddziały) za granicą.
Estoński CIT a "ukryte zyski" – na co uważać?
Koncepcja "ukrytych zysków" jest kluczowa w Estońskim CIT i stanowi potencjalną pułapkę. Ukryte zyski to wszelkiego rodzaju świadczenia dokonane przez spółkę na rzecz bezpośrednio lub pośrednio związanych z nią podmiotów (np. wspólników, członków zarządu, podmiotów powiązanych ze wspólnikami), jeżeli są one związane z prawem do udziału w zysku lub mają formę świadczenia, którego wartość różni się od wartości rynkowej, a co ważne – nie są one bezpośrednio związane z działalnością gospodarczą spółki.
Przykłady ukrytych zysków, które podlegają opodatkowaniu Estońskim CIT (podobnie jak dywidenda), to m.in.:
- Nadmierne wynagrodzenia za usługi doradcze, prawne, marketingowe itp. świadczone przez wspólnika lub podmiot powiązany.
- Czynsz za najem składników majątku prywatnego wspólnika (np. nieruchomości, samochodu) na rzecz spółki po cenie odbiegającej od rynkowej.
- Odsetki od pożyczek udzielonych spółce przez wspólnika po stawce wyższej niż rynkowa.
- Świadczenia wykonane na rzecz wspólnika lub podmiotu powiązanego nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie.
Kluczowe jest udokumentowanie rynkowego charakteru transakcji z podmiotami powiązanymi, aby uniknąć uznania ich za ukryte zyski.
Korzyści wynikające z Estońskiego CIT-u dla Spółki z o.o.
Decyzja o przejściu na Estoński CIT może przynieść szereg znaczących korzyści, zwłaszcza dla spółek planujących reinwestować zyski:
Poprawa płynności finansowej:
Najważniejsza korzyść. Spółka nie płaci CIT od osiąganych dochodów, dopóki nie zostaną one wypłacone wspólnikom. Pozwala to zatrzymać środki w firmie i swobodnie je reinwestować w rozwój (np. nowe technologie, maszyny, nieruchomości, marketing, R&D)..
Potencjalnie niższe efektywne opodatkowanie:
W przypadku wypłaty zysku, łączna stawka opodatkowania na poziomie spółki (ryczałt) i wspólnika (PIT od dywidendy) jest niższa niż suma standardowego CIT i PIT od dywidendy. Dla małych podatników i rozpoczynających działalność efektywna stawka wynosi 20% (10% ryczałt + 19% PIT, ale z kredytem podatkowym od ryczałtu), dla pozostałych 25% (15% ryczałt + 19% PIT, ale z kredytem). W standardowym modelu jest to 26% (9% CIT + 19% PIT) lub 38% (19% CIT + 19% PIT).
Uproszczone rozliczenie (dot. obliczenia podstawy opodatkowania):
Choć pełna księgowość nadal jest wymagana, sposób obliczenia podstawy opodatkowania jest inny i dla niektórych firm może być prostszy, ponieważ opodatkowaniu podlegają konkretne kategorie dochodów (dywidendy, ukryte zyski, wydatki niebiznesowe), a nie wynik finansowy działalności operacyjnej korygowany o kategorie podatkowe.
Potencjalne pułapki i wyzwania Estońskiego CIT-u
Mimo licznych zalet, Estoński CIT wiąże się także z pewnymi wyzwaniami i pułapkami:
Złożoność definicji dochodów podlegających opodatkowaniu.
Ustalenie, co dokładnie jest "ukrytym zyskiem" lub wydatkiem niebiznesowym, może być niekiedy problematyczne i prowadzić do sporów z organami podatkowymi.
Opodatkowanie przy wyjściu z ryczałtu lub likwidacji.
W przypadku rezygnacji z Estońskiego CIT lub likwidacji spółki, nieopodatkowane dotychczas zyski mogą podlegać opodatkowaniu. Wymaga to odpowiedniego planowania.
Konieczność ścisłego spełniania i monitorowania warunków.
Utrata prawa do Estońskiego CIT następuje z momentem niespełnienia któregokolwiek z warunków (np. przekroczenie limitu przychodów, zmiana struktury własnościowej, niespełnienie wymogu zatrudnienia).
Brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów (KUP) w standardowym rozumieniu.
W modelu ryczałtowym nie odejmuje się od przychodów kosztów ich uzyskania w taki sposób jak w klasycznym CIT. Opodatkowane są konkretne kategorie dochodów (dywidendy, ukryte zyski itp.). Dla firm o wysokich kosztach bieżących (np. zakupu towarów) może to być niekorzystne.
Ograniczenia dotyczące restrukturyzacji.
Karencja restrukturyzacyjna wyklucza z ryczałtu spółki powstałe w wyniku przekształceń, podziałów czy połączeń przez określony czas.
Jak przejść na Estoński CIT? Procedura i termin.
Przejście na Estoński CIT jest dobrowolne. Aby skorzystać z tej formy opodatkowania, spółka musi:
- Spełniać wszystkie warunki formalne uprawniające do ryczałtu.
- Poinformować właściwy urząd skarbowy o wyborze opodatkowania ryczałtem. Dokonuje się tego poprzez złożenie powiadomienia (na formularzu Zeznanie CIT-8E lub w inny sposób wskazany przez Ministerstwo Finansów).
- Powiadomienie musi być złożone nie później niż do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym spółka chce przejść na opodatkowanie ryczałtem.
Estoński CIT, a rozliczenie strat podatkowych.
W przypadku przejścia na Estoński CIT, spółka może rozliczyć straty poniesione w okresie opodatkowania na zasadach ogólnych (przed przejściem na ryczałt) w ciągu 5 lat, ale nie wcześniej niż w roku podatkowym następującym po zakończeniu okresu opodatkowania ryczałtem. Straty poniesione w okresie opodatkowania Estońskim CIT co do zasady nie podlegają odliczeniu na zasadach ogólnych w trakcie trwania ryczałtu.
Kiedy (i dlaczego) można stracić prawo do Estońskiego CIT-u?
Spółka traci prawo do opodatkowania Estońskim CIT, jeśli:
Przestanie spełniać którykolwiek z warunków formalnych uprawniających do ryczałtu.
Dla przykładu zmieni się struktura własnościowa, przychody przekroczą limit, spadnie wymagane zatrudnienie, pojawią się zaległości w ZUS/podatkach). Utrata prawa następuje z chwilą zaistnienia zdarzenia skutkującego niespełnieniem warunków.
Złoży informację o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem.
Taka rezygnacja jest możliwa po zakończeniu okresu opodatkowania ryczałtem (zazwyczaj po 4 latach), jednak warto pamiętać, że rezygnacja z ryczałtu przed upływem pełnych 4 lat opodatkowania wiąże się z koniecznością opodatkowania dochodu z tytułu zysku netto za poprzedni rok podatkowy oraz dochodów z tytułu ukrytych zysków i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Zostanie postawiona w stan likwidacji lub upadłości.
Potrzebujesz wsparcia w analizie warunków Estońskiego CIT dla Twojej firmy? Skontaktuj się z nami! Jako kancelaria specjalizująca się w obsłudze przedsiębiorstw, oferujemy kompleksowe doradztwo podatkowe i prawne w zakresie ryczałtu od dochodów spółek.
Skorzystaj z formularza szybkiego kontaktu poniżej lub napisz do nas na adres: biuro@ensiskancelaria.com lub zadzwoń: +48 519 56 36 26
Pytania i Odpowiedzi
Czym różni się Estoński CIT od zwykłego CIT?
W zwykłym CIT podatek płaci się od dochodu wypracowanego w ciągu roku. W Estońskim CIT podatek płaci się głównie wtedy, gdy zysk jest wypłacany ze spółki (dywidenda, ukryte zyski itp.), a dochód pozostający w spółce i reinwestowany nie jest opodatkowany na bieżąco.
Czy każda Spółka z o.o. może przejść na Estoński CIT?
Nie. Trzeba spełnić szereg warunków, m.in. dotyczących struktury własnościowej (tylko osoby fizyczne jako wspólnicy), limitu przychodów, zatrudnienia i braku wyłączeń (np. działalność finansowa, karencja restrukturyzacyjna).
Czy muszę zatrudniać pracowników, żeby skorzystać z Estońskiego CIT?
Tak. Co do zasady trzeba zatrudniać co najmniej 3 osoby na etat, niebędące wspólnikami, przez większość roku. Istnieje też alternatywny warunek dotyczący wysokości ponoszonych kosztów wynagrodzeń.
Co to są "ukryte zyski" i dlaczego są ważne w Estońskim CIT?
Ukryte zyski to świadczenia od spółki na rzecz wspólników lub podmiotów z nimi powiązanych, które nie są typowymi kosztami działalności (np. zawyżony czynsz za najem od wspólnika, nadmierne wynagrodzenie za usługi). Są one opodatkowane Estońskim CIT tak jak dywidenda.
Kiedy płacę podatek, będąc na Estońskim CIT?
Podatek płacisz głównie w momencie wypłaty zysku ze spółki (np. dywidendy), a także od ukrytych zysków i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Ile wynosi podatek na Estońskim CIT?
Stawka ryczałtu od wypłaconego zysku wynosi 10% dla małych podatników i 15% dla pozostałych. Przy wypłacie zysku wspólnicy płacą dodatkowo 19% PIT, ale korzystają z kredytu podatkowego, co obniża efektywną stawkę łącznego opodatkowania do odpowiednio 20% i 25%.
Czy Estoński CIT oznacza, że nie muszę prowadzić pełnej księgowości?
Nie. Estoński CIT zmienia zasady opodatkowania, ale nie zwalnia z obowiązku prowadzenia pełnej księgowości (ksiąg handlowych).
Co się dzieje, gdy firma ze stratą chce przejść na Estoński CIT?
Straty poniesione przed przejściem na Estoński CIT mogą być rozliczone, ale dopiero po powrocie do opodatkowania na zasadach ogólnych (nie wcześniej niż w roku następującym po zakończeniu okresu ryczałtu).
Jak przejść na Estoński CIT?
Należy spełnić warunki i złożyć powiadomienie o wyborze tej formy opodatkowania do właściwego urzędu skarbowego nie później niż do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym chce się korzystać z ryczałtu.
Co się stanie, jeśli przestanę spełniać warunki Estońskiego CIT?
Spółka traci prawo do opodatkowania ryczałtem z chwilą niespełnienia któregokolwiek z warunków. Wtedy powraca do opodatkowania na zasadach ogólnych.
Jakub Szajdziński
Specjalizuję się w pomocy prawnej na rzecz przedsiębiorstw z sektora nowych technologii, IT, e-commerce, web&mobile, a także obsłudze spółek prawa handlowego.
