Zarówno w przypadku spółki z o.o., jak i spółki akcyjnej (oraz komandytowo akcyjnej), pozyskanie inwestorów może nastąpić poprzez emisję nowych udziałów lub akcji lub też sprzedaż dotychczas posiadanych udziałów lub akcji. Sposób działania uzależniony jest od preferencji osób poszukujących inwestora, jednak zawsze będzie się on sprowadzał do konieczności „oddania” części swojej spółki inwestorowi. W większości przypadków pozyskiwanie inwestorów przez crowdfunding inwestycyjny wiąże się z emisją nowych udziałów/akcji.
W zakresie prawnym, w przypadku spółki z o.o. koniecznym jest:
- Odpowiednie skonstruowanie lub zmiana już istniejącej umowy spółki, tak aby przyjęcie dużej ilości inwestorów nie paraliżowało działalności spółki (np. kwestia odpowiedniego zawiadamiania wspólników o zgromadzeniach).
- Podjęcie uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego – emisja nowych udziałów będzie wiązała się z koniecznością podwyższenia kapitału, który jest bezpośrednio związany z udziałami jakie trafią w ręce inwestorów.
- Oświadczenie każdego ze wspólników o objęciu nowych udziałów – przystąpienie do spółki musi wiązać się ze złożeniem przez wspólników oświadczenia dotyczącego objęcia nowych udziałów w zamian za dokonanie wpłaty na kapitał zakładowy.
- Oświadczenie wszystkich członków zarządu o wniesieniu nowych wkładów na kapitał zakładowy – jest bezpośrednio powiązane z oświadczeniem nowych wspólników i swego rodzaju potwierdzeniem faktu dokonania wpłat na kapitał zakładowy.
Po przeprowadzeniu powyższych czynności zmiany muszą zostać zarejestrowane w sądzie rejestrowym, w którym spółka została zarejestrowana.
Powyższe czynności muszą zostać przeprowadzone z udziałem notariusza, w formie aktu notarialnego. Polskie prawo nie reguluje kwestii crowdfundingu inwestycyjnego w sposób inny niż tradycyjne przystąpienie wspólników do spółki, a więc wymóg formy aktu notarialnego i konieczności udziału w czynnościach notarialnych jest tutaj wymogiem bezwzględnym. Alternatywą do powyższego jest wyznaczenie pełnomocnika, który weźmie udział w czynnościach notarialnych za nas, trzeba jednak pamiętać, że pełnomocnictwo dla takiej osoby musi mieć również formę aktu notarialnego.
W przypadku spółki akcyjnej, w zakresie prawnym koniecznym jest:
- Zmiana statutu spółki w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego, chyba że w dotychczasowym statucie była zawarta informacja o możliwości podwyższenia kapitału zakładowego do określonej kwoty bez konieczności jego zmiany.
- Określenie sposobu emisji nowych udziałów (subskrypcja prywatna, subskrypcja zamknięta, subskrypcja otwarta).
- Przyjęcie uchwały walnego zgromadzenia o podwyższeniu kapitału zakładowego, bądź uchwały zarządu w tej sprawie.
- Ogłoszenie i wzór zapisu na akcje, jeżeli podwyższenie kapitału nastąpiło w drodze subskrypcji zamkniętej albo otwartej.
- Sporządzenie spisu nabywców akcji z uwidocznieniem liczby akcji, przypadających na każdego z nich, oraz wysokości uiszczonych wpłat.
- Posiadanie dowodu zatwierdzenia zmiany statutu przez właściwy organ władzy publicznej, jeżeli do zmiany statutu takie zatwierdzenie jest wymagane.
- Sporządzenie oświadczenia wszystkich członków zarządu, że wkłady na akcje zostały wniesione, a w przypadku gdy wniesienie wkładów niepieniężnych nastąpi po zarejestrowaniu podwyższenia kapitału, że przejście tych wkładów na spółkę jest zapewnione w terminie określonym w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego.
Po przeprowadzeniu powyższych czynności zmiany muszą zostać zarejestrowane w sądzie rejestrowym, w którym spółka została zarejestrowana.
Zaletą spółki akcyjnej w zakresie crowdfundingu inwestycyjnego jest brak konieczności angażowania notariusza w takim stopniu jak jest to koniczne w przypadku spółki z o.o.
Decydując się na crowdfunding inwestycyjny, niezależnie od tego czy będziemy działać w oparciu o spółkę z o.o. czy spółkę akcyjną, warto jest w taki sposób skonstruować umowę lub statut, aby nie był on przeszkodą w korzystaniu z tego rodzaju finansowania. Jeżeli jesteśmy na etapie powoływania spółki, to dobry moment na przemyślenie czy będziemy korzystać z finansowania społecznościowego w przyszłości. Standardowe wzory umów o spółkę nie zawierają rozwiązań, które dotyczą crowdfundingu inwestycyjnego i widać do szczególnie w przypadku spółek z o.o. Dla przykładu w wielu wzorach umów spółek dostępnych on-line istnieje zapis według którego wspólnicy będą zwoływani na zgromadzenie wyłącznie za pomocą wezwań wysyłanych pocztą, a samo zgromadzenie będzie mogło odbyć się dopiero po określonym czasie od przesłania informacji o organizowanym zgromadzeniu. Takie rozwiązanie jest w porządku jeżeli mamy do czynienia ze spółką dwu, trzy osobową, a wspólnicy pochodzą z jednego miasta. Jeżeli do naszej spółki dołączy kilkudziesięciu nowych udziałowców, każdorazowe informowanie ich o zwołaniu zgromadzenia będzie nie tylko niepraktycznym działaniem ale także będzie zabierało nam czas i generowało niepotrzebne koszty.
Atutem rozwiązań jakie stosuje się w umowach czy statutach spółki jest fakt, że nie kolidują one z normalnym funkcjonowaniem takich podmiotów, a więc mogą zostać wprowadzone w treść umowy czy statut przed faktycznym skorzystanie z finansowania społecznościowego, a ich praktyczne zastosowanie odczujemy dopiero wtedy, gdy na crowdfunding inwestycyjny się zdecydujemy.
Jakub Szajdziński
Specjalizuję się w pomocy prawnej na rzecz przedsiębiorstw z sektora nowych technologii, IT, e-commerce, web&mobile, a także obsłudze spółek prawa handlowego.
